Trẻ dễ bị tiêu chảy cấp vào mùa lạnh

Trời se lạnh cuối năm là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây bệnh phát triển. Trong đó, tiêu chảy cấp là bệnh thường gặp nhất và dễ có nguy cơ phát triển thành dịch.

Tại Việt Nam, tác nhân gây tiêu chảy cấp nhập viện thường gặp nhất là Rotavirus. Theo khảo sát của bệnh viện Nhi đồng 1, khoảng 67,4% trẻ nhập viện vì tiêu chảy cấp nhiễm loại virus này. Ngoài ra, gần 95% trẻ em đều bị nhiễm virus Rota ít nhất một lần trước 5 tuổi. Hàng năm, hơn 600.000 trẻ em trên thế giới tử vong vì bệnh này (đặc biệt ở các nước đang phát triển). Virus Rota tấn công nhanh vào hệ tiêu hóa non yếu làm trẻ bị tiêu chảy, nôn ói, dẫn đến mất nước nhanh chóng. Bé có thể tử vong nếu không được bù nước kịp thời.

Siêu virus này tồn tại rất lâu trong môi trường và đề kháng với các chất tẩy rửa thông thường như cồn, nước javel nên có khả năng lây nhiễm rất cao. Nó lây truyền chủ yếu qua phân, miệng và tay. Virus Rota được thải ra ngoài theo phân của bệnh nhi và tồn tại nhiều ngày trên bề mặt đồ vật xung quanh như bàn ghế, sàn nhà, đồ chơi, vật dụng trong nhà. Trẻ càng nhỏ, bệnh càng nặng. Các bé trong giai đoạn phát triển từ 3 đến 24 tháng tuổi là đối tượng bị virus Rota tấn công mạnh nhất. Nguy cơ nhiễm bệnh của trẻ nhỏ rất cao vì các bé có xu hướng hay ngậm tay mà vẫn chưa biết rửa tay.

Khi bị nhiễm virus Rota, trẻ nhỏ thường gặp các triệu chứng như sốt, quấy khóc, sau đó nôn nhiều và tiêu chảy (nôn và tiêu chảy có thể đến 20 lần một ngày, phân thường nhiều nước, có thể có đờm nhưng không dính máu). Do bị nôn và tiêu chảy nhiều lần trong ngày nên cơ thể dễ mất nước, bé phải nhập viện để điều trị. Thời gian bệnh thường kéo dài từ 3 đến 9 ngày nhưng để hồi phục phải mất ba tuần. Nếu không được điều trị bù nước kịp thời và thích hợp, trẻ sẽ mất nước nặng, toan máu thậm chí tử vong. Sau đợt bệnh, con dễ bị suy dinh dưỡng dù được nâng đỡ dinh dưỡng thích hợp.

Kháng sinh không có tác dụng đối với bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus. Việc điều trị bệnh chủ yếu là đề phòng biến chứng mất nước, bù nước bằng đường uống và chế độ dinh dưỡng thích hợp. Do trẻ vừa bị tiêu chảy vừa nôn ói nhiều lần trong ngày nên bù dịch bằng đường uống thường gặp khó khăn. Trong những trường hợp này, bạn phải cho con nhập viện để truyền dịch bằng tĩnh mạch.

Tiêu chảy do Rotavirus là căn bệnh có tính lây nhiễm cao, không thể phòng ngừa bằng các biện pháp thông thường như rửa tay đúng cách, cung cấp nước sạch hay cải thiện vệ sinh môi trường. Do đó, để phòng tiêu chảy cấp, trẻ nhỏ cần được chủng ngừa phòng bệnh sớm. Các bậc phụ huynh có con dưới sáu tháng tuổi nên gặp bác sĩ từ lần khám đầu tiên tại bệnh viện sản, nhi và các trung tâm y tế dự phòng để được tư vấn về biện pháp ngăn ngừa trẻ khỏi sự tấn công của virus Rota.

BS Hoàng Lê Phúc
Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Nhi đồng 1